JAK ROZPOZNAĆ WODĘ ZANIECZYSZCZONĄ

Jedyną miarodajną metodą określenia jakości wody w naszym domu jest zlecenie jej zbadania, niezależnie od tego, czy korzystamy z wodociągu, czy mamy własne ujęcie (studnię), choć w tym drugim przypadku jest to bezwzględnie konieczne. W warunkach domowych można polegać jedynie na badaniu organoleptycznym, które może wykazać przekroczony poziom żelaza i manganu, twardość, mętność i przebarwienia. Nie stwierdzi ono jednak np. zanieczyszczeń mikrobiologicznych, które mogą przedostać się do wody tak studziennej, jak i wodociągowej. Podstawowe parametry, jakie należy zbadać, to:

Odczyn pH – woda pitna powinna mieć przedział pH 6,5 – 9,5 (około 7 to odczyn obojętny). Zbyt niskie pH wskazuje na obecność rozpuszczonego w wodzie dwutlenku węgla, który ma właściwości zakwaszające. Należy zwrócić uwagę, że woda o odczynie kwaśnym powoduje korozję miedzi, dlatego przy niskim pH lepiej wykorzystać rury z innego materiału.

Mętność (odwrotność przezroczystości), wyrażana w NTU (ang. Nephelometric Turbidity Unit, efelometryczna jednostka mętności). Dla wody pitnej wskaźnik ten nie może przekraczać 1 NTU. Na mętność wody wpływają osady – glina, ił, substancje mineralne i organiczne, a także plankton i inne mikroorganizmy.

Barwa – oznaczana jest w mgPt/dm3, inaczej – w stopniach skali platynowo – kobaltowej; jeden stopień odpowiada barwie nadawanej przez 1 mg platyny w postaci soli, rozpuszczonej w jednym litrze wody. Pomiar nie powinien wykazywać więcej niż 15 mgPt/dm3, aczkolwiek po zmianie przepisów obecnie nie jest podawany konkretny stopień, a stosuje się wymóg akceptowalności barwy przez konsumentów. Parametr ten ma szczególne znaczenie w przypadku nadmiernego zażelazienia wody.

Zapach – analizuje się według pięciostopniowej skali, na zimno lub na gorąco: 0 – brak zapachu, 1 – zapach bardzo słaby, 2 – słaby, 3 – wyraźny, 4 – silny, 5 – bardzo silny. Pod względem pochodzenia zapach oznacza się literami: R – zapach roślinny bez oznak rozkładu gnilnego, G – zapach gnilny pochodzenia naturalnego, S – zapach pochodzenia nienaturalnego. Można oznaczyć też konkretnie – zapach siarkowodoru, żelazisty, ropopochodny, itp. Zgodnie z przepisami, zapach powinien być akceptowalny.

Twardość ogólna – woda twarda jest łatwa do rozpoznania w warunkach domowych z uwagi na odkładanie się kamienia i osadów, zwłaszcza na elementach grzejnych pralki, czajnika, zmywarki, itp. Kamień działa także niekorzystnie na skórę i włosy, rzeczy prane tracą intensywność kolorów i stają się niemiłe w dotyku. Twarda wodawymaga większego zużycia środków czystości, a jej smak nie wszystkim odpowiada.

Żelazo i mangan – ich nadmiar w wodzie zasadniczo zmienia jej zapach i smak, ale także barwę – staje się ona od beżowej do brunatnej, przy czym żelazo barwi bardziej brązowo, a mangan czarno. W rurach odkładają się osady, które zmniejszają światło, co przekłada się na zwiększone zużycie energii przez pompy. W osadach mogą rozwijać się mikroorganizmy, mogące prowadzić do wtórnego zanieczyszczenia wody.

Amoniak – jego obecność może świadczyć o zanieczyszczeniu wody produktami rozkładu materii organicznej, co sugerowałoby przedostawanie się do niej ścieków. Badanie w tej sytuacji wykaże również zwiększoną liczbę bakterii i stężenie innych form azotu.

Azotany i azotyny – trafiają do wody w wyniku procesów mineralizacji substancji organicznych i nitryfikacji, zanieczyszczenia nawozami azotowymi lub ściekami z szamb.

Bakterie – ich obecność może wykazać jedynie badanie mikrobiologiczne. Badana jest woda pitna zimna (22oC) i ciepła (36oC). W zimnej po 72 godzinach liczba bakterii nie może przekraczać 100 w 1 ml wody, a w ciepłej po 48 godzinach – 50 w 1 ml.

Escherichia coli – norma jest bardzo surowa, nie dopuszcza w ogóle obecności tych bakterii w wodzie pitnej (0 mikroorganizmów w 1 ml wody). Jest to bakteria, która znajduje się w dużych ilościach w odchodach i nie wytwarza form przetrwalnych, dlatego stwierdzenie jej obecności w wodzie świadczy o świeżym zanieczyszczeniu. Dzięki temu można stosunkowo szybko zlokalizować jej pochodzenie. Pojawienie się E. coli może być też sygnałem obecności innych bakterii chorobotwórczych, mogących wywołać schorzenia niekiedy groźne dla życia (np. zapalenie opon mózgowych).